ไม่ว่าจะเป็นยุคอดีตหรือปัจจุบัน พลังงานไฟฟ้า เป็นสิ่งที่สำคัญและมีความจำเป็นอย่างมากทั้งในระดับประเทศและระดับโลก ซึ่งจำเป็นที่จะต้องอาศัยทรัพยากรที่มีอยู่อย่างจำกัดในการนำมาผลิตและแจกจ่ายให้แก่ประชาชน โดยในแต่ละพื้นที่ก็จะมี โรงไฟฟ้า แตกต่างกัน ขึ้นอยู่กับความต้องการและจุดประสงค์ในการผลิตกระแสไฟฟ้าเพื่อนำไปใช้
ไฟฟ้าคืออะไร
ไฟฟ้า เป็นพลังงานรูปแบบหนึ่งที่จะเกิดขึ้นได้จากแหล่งกำเนิด โดยมีความสามารถในการเปลี่ยนรูปแบบพลังงาน เป็นความร้อนหรือแสง และสามารถเก็บสำรองไว้ใช้ได้
ประเภทของโรงไฟฟ้า
1. โรงไฟฟ้าพลังงานลม เป็นรูปแบบของการผลิตกระแสไฟฟ้า ที่ใช้ประโยชน์จากลม โดยจะมีกลไกในการเก็บ หรือแปรเปลี่ยนจากพลังงานลม เป็นกระแสไฟฟ้า ด้วยการติดตั้งกังหันลมไว้ในสถานที่ที่มีลมพัดแรงตลอดเวลา
2. โรงไฟฟ้าพลังงานน้ำ ใช้ประโยชน์จากแรงดันของน้ำและแรงโน้มถ่วง เพื่อนำมาใช้ในการสร้างพลังงาน เป็นรูปแบบกระแสไฟฟ้าผ่านเครื่องกำเนิดไฟฟ้า
3.โรงไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ เป็นรูปแบบการผลิตพลังงานกระแสไฟฟ้าจากแสงอาทิตย์ ในการทำให้กังหันใบพัดของเครื่องกำเนิดไฟฟ้าหมุนอย่างต่อเนื่อง เพื่อก่อเกิดเป็นพลังงานไฟฟ้า หรือบางรูปแบบจะใช้โซลาร์เซลล์เป็นตัวนำความร้อน
4. โรงไฟฟ้าพลังงานขยะ มีกลไกในการทำงาน คือ การเปลี่ยนขยะให้กลายเป็นพลังงาน โดยจะนำความร้อนที่ได้จากการเผาขยะไปใช้ต้มน้ำร้อน จนเกิดกลายเป็นไอเดือด และไอน้ำดังกล่าวจะหมุนกังหันเครื่องกำเนิดไฟฟ้าแปรเปลี่ยนเป็นพลังงาน
5. โรงไฟฟ้านิวเคลียร์ เป็นโรงงานผลิตกระแสไฟฟ้าที่จะต้องอาศัยพลังงานความร้อนที่เกิดจากปฏิกิริยาการแตกตัวของธาตุยูเรเนียม และก่อเกิดเป็นไอความร้อน เพื่อหมุนกังหันของเครื่องกำเนิดไฟฟ้า เช่นเดียวกับการผลิตพลังงานไฟฟ้าจากความร้อนรูปแบบอื่น ๆ
6. โรงไฟฟ้าเชื้อเพลิงชีวะมวล พลังงานไฟฟ้าที่ได้จะเกิดจากสารชีวะมวลแต่ละชนิดที่มีคุณสมบัติแตกต่างกัน ซึ่งจำเป็นที่จะต้องผ่านกระบวนการที่แตกต่างกัน จนได้มาซึ่งค่าพลังงานความร้อน และแปรเปลี่ยน ให้กลายเป็นพลังงานไฟฟ้า ด้วยกลไกการใช้ไอความร้อนในการหมุนเครื่องกำเนิดไฟฟ้า
7. โรงไฟฟ้าพลังงานความร้อน มีกลไกในการผลิตกระแสไฟฟ้า จากการเผาไหม้ด้วยอุณหภูมิและแรงดันสูง โดยมีเชื้อเพลิงเป็นน้ำมันเตาหรือถ่านหิน
8. โรงไฟฟ้าพลังงานความร้อนร่วม เป็นรูปแบบการผลิตไฟฟ้า โดยใช้ก๊าซธรรมชาติเป็นเชื้อเพลิง และอาศัยการทำงานควบคู่กันของระบบโรงไฟฟ้ากังหันก๊าซ และโรงไฟฟ้ากังหันน้ำ
9. โรงไฟฟ้ากังหันแก๊ส มีกลไกในการอัดอากาศที่มีความดันสูง 8-10 เท่าจนเกิดการขยายตัวของอากาศในห้องเผาไหม้ แปรเปลี่ยนเป็นแรงดันและอุณหภูมิสูง ส่งผลทำให้เครื่องกังหันแก๊สเกิดการหมุน และส่งต่อกับเครื่องกำเนิดไฟฟ้า โดยใช้น้ำมันดีเซลเป็นเชื้อเพลิง
การใช้ประโยชน์จากโรงไฟฟ้าเพื่อทำการผลิตกระแสไฟฟ้าใช้ในประเทศ จำเป็นที่จะต้องอาศัยปัจจัยสำคัญ ทั้งในเรื่องทรัพยากร พลังงานที่มีอยู่อย่างจำกัด เพราะไม่ใช่ทุกโรงไฟฟ้าจะสามารถผลิตได้ทุกประเทศ ที่สำคัญโรงงานแต่ละแห่ง ก็ยังส่งผลกระทบที่แตกต่างกันไป ดังนั้นจึงกล่าวได้ว่า โรงไฟฟ้าเป็นอีกหนึ่งแหล่งพลังงานที่สร้างทั้งผลดีและผลเสีย ซึ่งจะต้องมีวิธีการรับมือและการจัดการที่ถูกต้อง เพื่อให้ได้พลังงานไฟฟ้าที่มีประสิทธิภาพและไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม